Lễ hội là sinh hoạt văn hóa độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, chứa đựng những giá trị to lớn về lịch sử, văn hóa, có tác dụng giáo dục, bồi đắp tư tưởng, tình cảm phong phú, lành mạnh cho con người. Bảo tồn và phát huy tốt những giá trị nhân văn của lễ hội không chỉ góp phần xây dựng, hình thành nhân cách, lối sống đẹp cho thế hệ trẻ mà những giá trị đó còn kiến tạo nền tảng tinh thần, là động lực quan trọng, thúc đẩy quá trình phát triển nhanh và bền vững đất nước trong bối cảnh hiện nay.
Việt Nam là đất nước có truyền thống lịch sử - văn hóa lâu đời; cư dân chủ yếu là người nông dân với nghề nông trồng lúa nước. Những đặc điểm về truyền thống lịch sử, văn hóa, nghề nghiệp đã góp phần sản sinh ra nhiều loại hình lễ hội. Lễ hội thường diễn ra vào dịp đầu xuân khi mùa vụ đã thu hoạch xong, người dân háo hức đón chờ một năm mới. Song song với sự xoay vần của vũ trụ, thiên nhiên là tâm lí xốn xang, bâng khuâng của lòng người trong khoảnh khắc giao thời với những ước mong, hy vọng về tương lai, cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn. Những mong ước, khát vọng đó được cộng đồng gửi niềm tin qua các lễ hội.
Trong lễ hội thường có nghi thức tế lễ, thể hiện sự biết ơn của con người với quá khứ, tổ tiên; những người đã có công khai mở, gây dựng cơ đồ, gìn giữ và bảo vệ non sông gấm vóc; thể hiện lòng biết ơn với các vị thần linh, thành hoàng làng, những vị thần tự nhiên đã cưu mang, giúp đỡ, chở che và mang lại những điều may mắn cho con người. Sau phần “lễ” với các nghi thức linh thiêng là phần “hội”. Nếu nghi thức “tế lễ” chủ yếu do các bậc cao niên, ông bà, cha mẹ thực hành, tham dự thì phần “hội” lại có sức hấp dẫn đặc biệt với nam thanh nữ tú. Họ chờ đợi, háo hức được tham gia hoặc được chiêm ngưỡng, hòa mình vào không khí náo nhiệt của những trò chơi dân gian, như: thổi cơm thi, kéo co, bắt chạch trong chum, bịt mắt bắt dê, bắt vịt dưới ao, trèo cây mỡ, ném còn, đánh đu, đập niêu…; các cuộc thi như đua voi, đua bò, đua thuyền, chọi trâu, trọi gà, cờ tướng, cờ người, cướp cờ, cướp phết, thổi cơm nhanh, đấu vật…
Lễ hội có sức sống và sức hấp dẫn lâu bền trong đời sống xã hội vì nó mang trong mình những giá trị nhân văn, tốt đẹp. Một trong những giá trị tiêu biểu của lễ hội là sự kết nối cộng đồng, là “sợi dây” kết nối giữa quá khứ với hiện tại, là sự gắn bó bền chặt của con người với cội nguồn, tổ tiên.
Mỗi một lễ hội thường gắn với những câu chuyện, những sự kiện lịch sử. Bao phủ lên những sự kiện, câu chuyện lịch sử là không khí, sắc màu của huyền thoại, huyền tích với những kí ức về truyền thống hào hùng của cha ông trong thuở khai mở cơ đồ, dựng xây cuộc sống mới. Đến với lễ hội để hiểu hơn về truyền thống lịch sử, để gia tăng ý thức trách nhiệm cá nhân với cộng đồng, với quốc gia, dân tộc; củng cố và khắc sâu thêm tình yêu quê hương, đất nước.
Trải qua những biến động, thăng trầm của lịch sử, lễ hội truyền thống vẫn giữ được những nét đẹp và giá trị nhân văn, nhân bản; là một sinh hoạt văn hóa không thể thiếu đối với mỗi người dân. Cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội, nhiều lễ hội truyền thống có sự mở rộng về quy mô, phạm vị, tính chất. Sức hấp dẫn của lễ hội không chỉ đối với người dân địa phương mà lan tỏa đến cộng đồng, du khách ở trong và ngoài nước.
Xã hội sẽ ngày càng phát triển, nhu cầu về đời sống tinh thần với các hoạt động vui chơi, giải trí phong phú, lành mạnh của con người ngày càng lớn mà lễ hội là sinh hoạt văn hóa, tâm linh, tín ngưỡng, tôn giáo không thể thiếu.
Cùng với sự phát triển của kinh tế, đời sống vật chất của người dân ngày càng được cải thiện, nâng cao, con người sẽ có nhiều cơ hội, điều kiện, thời gian để tham gia vào các hoạt động sinh hoạt văn hóa. Bên cạnh đó, sự phát triển của internet và mạng xã hội sẽ góp phần lan tỏa những giá trị tốt đẹp của lễ hội. Điều đó cho thấy sức ảnh hưởng, sức sống của lễ hội ngày càng lớn trong đời sống cộng đồng.
Hòa chung dòng chảy văn hóa cùng cả nước, Trạch Mỹ Lộc cũng có 5 lễ hội lớn vào mùa xuân của 5 thôn dân cư: Lễ hội đình làng Tuy Lộc diễn ra vào ngày rằm tháng Giêng âm lịch; nơi đây thờ Tản viên sơn thánh; một trong tứ bất tử của Người Việt Nam; Lễ hội đình làng Mỹ Giang diễn ra vào 13 tháng Giêng âm lịch; Lễ hội đình làng Trạch Lôi diễn ra vào Mồng 7 tháng 2 âm lịch, Lễ hội làng Thuần Mỹ diễn ra vào 13 tháng Hai âm lịch và Lễ hội làng Vân Lôi được diễn ra vào 15 tháng 2 âm lịch.
Trước khi tổ chức lễ hội, các thôn dân cư thường tổ chức họp dân để quyết định việc mở hội ở quy mô lớn hay nhỏ, các hoạt động sẽ tổ chức trong lễ hội, lựa chọn chủ tế, chủ văn, thành lập BTC và phân công nhiệm vụ sao cho việc tổ chức lễ hội vui tươi, lành mạnh, đáp ứng nhu cầu của nhân dân.
Mỗi một người dân khi tham gia lễ hội cần có những hiểu biết nhất định về cội nguồn, truyền thống lịch sử của lễ hội; trân quý những giá trị và ý nghĩa nhân văn, sâu sắc của lễ hội; có hành vi ứng xử văn hóa, văn minh khi tham gia những sinh hoạt văn hóa và những tương tác, chia sẻ về lễ hội trên không gian mạng. Đây là yếu tố quan trọng, mang tính quyết định để lan tỏa giá trị tốt đẹp của lễ hội trong đời sống cộng đồng.
Thêm bình luận :